Na een interview met Max Moerke van KWS, concludeerde Cobouw dat de duurzaamheidsambitie van SADC en Schiphol Trade Park ‘geen Amsterdamse bluf’ zijn. Hieronder de publicatie van Cobouw van 11 november 2019.
Het 350 hectare grote Schiphol Trade Park afficheert zich als ‘de circulaire hotspot van Europa’. De manier waarop de aanleg van de hoofdinfrastructuur door SADC in de markt werd gezet en momenteel door KWS wordt gerealiseerd, laat zien dat er geen sprake is van Amsterdamse bluf.
Adel verplicht. Lang voordat de eerste paal de grond in ging, stelde Schiphol Area Development Company (SADC) dat Schiphol Trade Park het meest duurzame en innovatieve bedrijventerrein van Europa moet worden. Max Moerke, bedrijfsleider van de KWS-vestiging in Amsterdam, noemt de manier waarop de aanleg van de hoofdinfrastructuur van het BREEAM-gecertificeerde gebied langs de A4 in de markt werd gezet in dat verband ‘voorbeeldig’. “Het moet zo circulair mogelijk, laat maar zien hoe jullie dat willen doen,” vat hij de EMVI-uitvraag van SADC N.V. samen. “Naast een plafondbedrag, speelde de Milieu Kosten Indicator (MKI) in de aanbesteding een belangrijke rol. Net als wat ik de ‘circulaire exposure’ noem: de marktpartijen kregen veel ruimte om zich op dat gebied te onderscheiden. Na verifiëring bleek dat de inschrijving van het KWS-projectteam de laagste MKI-waarde en dus de laagste milieubelasting had.”
Met dank, ongetwijfeld, aan de kennis en ervaring die KWS onder de vlag van VolkerWessels eerder al had opgedaan bij spraakmakende projecten als de PlasticRoad, de Protonde (een prefab, modulaire en circulaire rotonde) en de introductie van de eerste full-electric vrachtwagen in de bouw, samen met Wierda Hybrid en Vrijbloed. “Met Schiphol Trade Park wordt weer een stap gezet op weg naar een honderd procent circulaire infrastructuur”, leidt Moerke een lange opsomming in van circulaire oplossingen die de afgelopen maanden zijn toegepast op Schiphol Trade Park. De opsomming wordt over bijna de hele linie versterkt, onderbouwd en in kaart gebracht door Madaster: met het oog op toekomstig hergebruik, worden namelijk zo veel mogelijk van de gebruikte bouwmaterialen geregistreerd in deze ‘materialenbibliotheek’, op een schaal die nieuw is voor de infrasector. “Dit geeft de Schiphol Trade Park-beheerder inzicht in de specificatie, levensduur en hergebruikmogelijk¬heden van de toegepaste materialen”, aldus Moerke.
Volgens hem begint circulariteit echter met een minimaal gebruik van nieuwe ruwe grondstoffen en een duurzame productie van de ingekochte materialen. Neem de wegen op het bedrijventerrein, dat uitstekend bereikbaar is en via de A4 en de A5 en een eigen treinstation met snelle verbindingen heeft naar onder andere Schiphol en de Haven van Amsterdam: van de 13.000 ton asfalt die ervoor nodig was, bestaat 12.000 ton uit 100 procent gerecycled asfalt uit het HERA-System van KWS. Moerke: “Door aan oud freesasfalt een biologisch verjongingsmiddel toe te voegen dat is verkregen uit dennenolie, ontstaat 100 procent gerecycled asfalt dat gelijkwaardig is aan ‘gewoon’ asfalt. Na de primeur in 2017 is dit de eerste keer dat dit ‘HERA-asfalt’, dat in onze centrale in Rotterdam via indirecte verhitting (in plaats van directe verhitting) tot stand komt, op zo’n grote schaal wordt toegepast.”
Bijzonder is ook de toepassing van in totaal 125 kubieke meter Miscanthus of Olifantsgras in de trottoirbanden, trottoirtegels en andere betonelementen. “Dit Miscan¬thus is deels geteeld op nog braakliggende delen van het bedrijventerrein,” legt Moerke uit. “Samen met circulair beton maakt het deel uit van Bio Bound, zoals de circulaire, biobased betonproducten heten. In totaal worden er 19.500 elementen van verwerkt in de infrastructuur van Schiphol Trade Park.”
Ook onder de grond is het bedrijventerrein volgens hem zo circulair mogelijk. “In een deel van de riolering, te weten de putten en de duikers, is gerecycled beton verwerkt: 20 procent, het maximale percentage dat het KOMO-keurmerk momenteel toelaat. De rioolleidingen met een kleinere diameter zijn niet van PVC maar van PP gemaakt. Dankzij die combinatie van materialen heeft het hoofdriool een levensduur van wel 100 jaar.”
Bijna al het asfalt bestaat uit 100 procent gerecycled asfalt, bestaande uit oud freesasfalt waaraan een biologisch verjongingsmiddel van dennenolie is toegevoegd.
Het granulaat (circa 20.000 ton) en zand (circa 5.000 kubieke meter) die nodig waren als ondergrond, werden volledig uit de omgeving van Schiphol Trade Park gehaald. “Al voor het project aan ons was gegund, hadden we al geïnventariseerd welke materialen waar in de directe omgeving beschikbaar waren,” blikt Moerke terug. “We hebben ze meteen geclaimd. Het was een uitdaging om ze ook in het ontwerp te gebruiken.”
Dat SADC voor KWS koos, kwam volgens Moerke niet alleen door ‘grote, substantiële oplossingen’ als de toepassing van gerecycled asfalt, biobased straatwerk en zand en granulaat uit de directe omgeving, maar ook door ‘kleine, creatieve oplossingen’. ‘Over werkelijk ieder onderdeel van het project werd nagedacht: kan het ook circulair en zo ja, hoe?’
Zo werden met leveranciers afspraken gemaakt over de reductie van verpakkingsmaterialen, kreeg de koffieprut die in de bouwketen werd ingezameld een tweede leven als substraat in de champignonteelt én zorgde een uitgekiende logistiek voor een minimalisering van het aantal transportkilometers. Moerke: “Alle vrachtwagens en het overige materieel rijden bovendien op CO₂-saving diesel, een niet-fossiele, synthetische brandstof die wordt gemaakt van afval- en reststromen. Ten opzichte van fossiele diesel leidt dat tot een uitstootreductie van meer dan 89 procent CO₂, 10 tot 34 procent fijnstof (pm), 5 tot 37 procent NOx en meer dan 99 procent zwavel.”
Bij de presentatie van de halfjaarcijfers stelde KWS- moederbedrijf VolkerWessels dat ‘we verwachten dat de recente uitspraak van de Raad van State in Nederland over stikstofemissies een aanzienlijk negatief effect kan hebben op infrastructuur en bepaalde bouwprojecten.’ De werkzaamheden op Schiphol Trade Park ondervonden echter geen hinder van de stikstof-problematiek.
Moerke verwacht dat KWS de hoofd¬infrastructuur nog dit jaar kan opleveren. Hij schat dat al het rijdend materieel dan circa 150.000 liter aan CO₂-saving diesel zal hebben verbruikt. En met nieuw opgedane kennis en ervaring zullen zowel SADC N.V. als KWS het vizier dan kunnen richten op circulaire vervolgstappen en -projecten. “Schiphol Trade Park toont aan dat we op de goede weg zijn,” is de stellige overtuiging van Moerke. “De ontwikkeling van nieuwe circulaire materialen is in volle gang. Met de EMVI- methode als goed uitgangspunt voor circulaire aanbestedingen, is het aan opdrachtgevers en marktpartijen om in een gezamenlijke tango tot een infrastructuur te komen die uiteindelijk honderd procent circulair zal zijn.”
« Terug
SADC heeft grote ambities op het gebied van innovatie en duurzaamheid op Schiphol Trade Park. Er wordt bij de gebiedsinrichting onder andere nagedacht over het gebruik van groene energie, hergebruik van grondstoffen en een duurzame omgang met water.
Het is een 350 hectare groot terrein, gelegen direct naast het NS-station Hoofddorp en nabij afrit 3a Hoofddorp-Zuid / Schiphol van de A4.